8 października, 2025

Historia

Na terenie miasta Gąbina biblioteki funkcjonowały już przed rokiem 1939.

Miejską Bibliotekę Publiczną w ówczesnym czasie prowadził Magistrat.

Niestety w roku 1940 wysadzono pomnik „Ku czci Obrońców Ojczyzny” i manifestacyjnie spalono liczący ponad 1000 tomów księgozbiór Publicznej Biblioteki Miejskiej.

Jak wynika z powyższego biblioteka przestała istnieć i stan ten trwał przez całą okupację niemiecką aż do roku 1946.

Ogromne zapotrzebowanie na słowo drukowane w języku polskim, po pięciu latach zawieruchy wojennej spowodowało, iż żona miejscowego lekarza, przewodnicząca Ligii Kobiet Pani Helena Czernic, w obudzonym z ciężkiego snu okupacji w Gąbinie zorganizowała bibliotekę.

Pani Helena Czernic chodząc od domu do domu zbierała cenne książki. Poprzez radiowęzeł, który był głównym źródłem informacji zwróciła się do mieszkańców Gąbina z apelem i prośbą o przekazywanie darów w postaci książek, które ocalały z wojennej pożogi, aby nimi wzbogacić zbiory biblioteki.

W ten właśnie sposób mieszkańcy zebrali 200 egzemplarzy. Były to pierwsze książki, z  których mogli korzystać czytelnicy.

Widząc zaangażowanie pani Heleny Czernic i mieszkańców Gąbina w tworzenie biblioteki ówczesne władze miejskie udostępniły w 1946 roku lokal w siedzibie Miejskiej Rady Narodowej (obecnie mieści się w tym pomieszczeniu sala ślubów Urzędu Miasta i Gminy).

Bibliotekę prowadziła społecznie pani Helena Czernic, natomiast czytelnicy pełnili dyżury i tym samym pomagali jej w pracy.Bardzo szybko rosło zainteresowanie biblioteką zarówno mieszkańców jak i ówczesnych władz.

Jak wynika z akt znajdujących się w Archiwum Państwowym w Płocku tj. Akta za lata 1812-1950/52 o sygnaturze 817 karta 109 – 110 „Na posiedzeniu Miejskiej Rady Narodowej w Gąbinie w dniu 21 grudnia 1946 roku uchwalono budżet na rok 1947, który przewidywał min. wydatki na utrzymanie i prowadzenie biblioteki miejskiej.”

Z powyższego wynika więc, iż dla potrzeb biblioteki zaplanowano budżet na rok 1947, a zatem z dniem 1 stycznia 1947 roku Biblioteka Miejska w Gąbinie oficjalnie rozpoczęła swoją działalność, dysponując własnym budżetem.

Kierownikiem tej placówki została pani Helena Czernic .

Wg. danych z dnia 1 czerwca 1948 roku w Bibliotece Miejskiej do tego czasu zgromadzono już 327 książek.

Funkcję kierownika pani Helena Czernic pełniła do dnia 31 grudnia 1949 roku.

Z dniem 1 stycznia 1950 roku na to stanowisko zatrudniono panią Gabrielę Lelińską/ Lewandowską. Pani Gabriela od roku 1949 będąc uczennicą gimnazjum społecznie pracowała w Bibliotece Miejskiej.

Przez te wszystkie lata Biblioteka kilkakrotnie zmieniała swoją lokalizację.

W roku 1950 na potrzeby biblioteki wydzierżawiono lokal w budynku prywatnym pana Stefana Terebusa przy ulicy Stary Rynek.

Biblioteka rozwijała się w znaczący sposób, a dzięki poparciu Ministerstwa Oświaty i Społeczeństwa księgozbiór liczył wówczas 1 785 tomów, a czytelników zarejestrowanych było 285.

To właśnie w 1950 roku Ministerstwo przekazało Bibliotece 500 książek wraz z pierwszą księgą inwentarzową (będącą jednocześnie najważniejszym dokumentem bibliotecznym).

Biblioteka posiadała własny budżet, który pozwalał na jej funkcjonowanie w środowisku.

W wymienionym budynku biblioteka prowadziła swoją działalność do roku 1957.

Jak wynika z Akt  Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gąbinie, księgozbiór Biblioteki liczył wtedy 5 730 woluminów, a czytelników zarejestrowanych było 577.

W 1957 roku Biblioteka została przeniesiona do budynku z roku 1809 gdzie wcześniej mieściła się Szkoła Podstawowa, także przy ulicy Stary Rynek(obecnie mieści się tu Towarzystwo Miłośników Ziemi Gąbińskiej i Związek Piłsudczyków Oddział Gąbin).

W miarę powiększania się księgozbioru biblioteki lokal stawał się za ciasny dla jej potrzeb .Toteż rozpoczęto starania o pozyskanie nowej siedziby.

I tak już po raz czwarty Biblioteka zmieniła lokalizację, a w roku 1967 została przeniesiona do prywatnego budynku pana Kazimierza Paczkowskiego przy ulicy Stary Rynek ( jest to budynek mieszczący się w centrum Starówki). Tam Biblioteka prowadziła swoją działalność do roku 1970.

Po raz kolejny przeprowadzając się zajmuje lokal przy ulicy Warszawskiej  w budynku Szkoły Podstawowej. Stan księgozbioru wynosił wówczas 11 265 woluminów.

W tym lokalu Biblioteka wypełnia swoje obowiązki do roku 1980.

W latach 1980 – 1990 siedzibą Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Gąbinie był budynek pana Józefa Kurpiasa przy ulicy Topolowej.

Natomiast w roku 1990 Miejsko -Gminna Biblioteka Publiczna przeprowadza się do obecnej siedziby czyli budynku Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej przy ulicy Stary Rynek 14 (jest to lokal mieszczący się w centrum Starówki).

Kierownikiem Biblioteki była Pani Gabriela Lewandowska, która tę funkcję pełniła do 31 grudnia 1975 roku, a księgozbiór biblioteki liczył 15 793 woluminy, natomiast czytelników było zarejestrowanych 780.

W 1975 roku zostaje przeprowadzona kolejna reforma podziału administracyjnego kraju, która obejmuje swoim zakresem także sieć bibliotek publicznych, a Miejska Biblioteka Publiczna przyjmuje nazwę :

Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Gąbinie, w której skład wchodzą Filie Biblioteczne :

w Dobrzykowie, Nowym Troszynie  i Topólnie, wraz z punktami bibliotecznymi, tworząc strukturę sieci bibliotek publicznych na terenie Miasta i Gminy Gąbin.

Przed zmianami administracyjnymi w 1975 roku obecne Filie Biblioteczne działały jako samodzielne instytucje.

Pierwsze wpisy do księgi inwentarzowej w Bibliotece Gromadzkiej w Dobrzykowie datuje się  w roku 1950.

Bibliotekę prowadziła wówczas pani Teresa Kondras, która stanowisko kierownika biblioteki pełniła do roku 1957, przekazując swoje obowiązki pani Marii Młodziejewskiej, która spełniając oczekiwania czytelników na słowo pisane zgromadziła w 1960 roku księgozbiór  liczący 3 441 woluminów.

W roku 1965 pracę w Bibliotece  rozpoczyna pani Jadwiga Sucholas, natomiast w roku 1973 na stanowisku kierownika zastępuje ją pani Zofia Petrykowska, szerząc rozwój kultury czytelniczej w lokalnym środowisku przechodzi na emeryturę w roku 1990.

Od dnia 1 września 1986 roku w pracach bibliotecznych wspiera ją także pani Sabina Małkowska rozpoczynając swoją pracę bibliotekarki. Trwa na swoim stanowisku do dnia dzisiejszego.

Podobnie jak biblioteka w Gąbinie, także Biblioteka w Dobrzykowie przez te wszystkie lata zmieniała swoje siedziby, poczynając od pracy w Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej, Klubie Rolnika, Budynku Szkoły Zawodowej, następnie budynku prywatnym pani Sabiny Małkowskiej przy ulicy Ciechomickiej, aż do lokalizacji w budynku „Agronomówki”,  w którym Filia Biblioteczna w Dobrzykowie pełni swoje zadania do dnia dzisiejszego.

Natomiast, jak wskazują zachowane dokumenty, obecna Filia Biblioteczna w Topólnie  rozpoczęła swoją działalność w 1961 roku, kiedy to pani Maria Kasprowicz (będąca nauczycielką)  w ówczesnym budynku Wiejskiego Domu Ludowego w Topólnie rozpoczyna działalność Biblioteki wpisując do księgi inwentarzowej dnia 26 lutego 1961 roku 144 książki.

Pani Maria Kasprowicz Bibliotekę w Topólnie prowadzi do roku 1970, kiedy to funkcje kierownika Biblioteki przejmuje pani Aniela Jastrzębska później Borzęcka i służy z oddaniem lokalnemu społeczeństwu, profesjonalnie i z zaangażowaniem rozbudzając zamiłowania czytelnicze, odchodzi na emeryturę  31 lipca 2007 roku.

Jednak dalej cały czas wspiera pracę Biblioteki, służąc cennymi radami i opiekując się młodzieżą spędzającą czas w miejscowej świetlicy, ucząc ich jak ważna w życiu każdego człowieka jest książka.

Od 1 października 2007 Filię Biblioteczną w Topólnie prowadzi pani Edyta Symołon, która wypełniając rolę bibliotekarki, spełnia się także  jako utalentowana malarka , dzięki której odwiedzający bibliotekę czytelnicy mogą podziwiać prace małżeństwa Symołon na wystawkach organizowanych w Bibliotece, co spotyka się ze szczerymi wyrazami uznania ze strony mieszkańców.

Podobnie swoje zadania gromadzenia i udostępniania zbiorów wypełnia Biblioteka w Nowym Troszynie, obecnie Filia Biblioteczna w Borkach, która  mieści się w budynku szkoły Podstawowej w Borkach.

Rozpoczęła ona swoją działalność w roku 1967, w siedzibie Klubokawiarni w Nowym Troszynie gdzie w 1981 roku razem z mieszkańcami przeżywa powódź – tracąc połowę zbiorów. Zostaje przeniesiona w roku 1990 do budynku Szkoły Podstawowej w Nowym Troszynie, skąd zostaje przeniesiona do obecnego lokalu w Borkach, gdzie odpowiada na zapotrzebowania czytelnicze mieszkańców.                              

Najpierw przez te wszystkie lata dzięki trudowi i zaangażowaniu, role kierownika do roku 2003 pełniła pani Henryka Borowska. Owoce swojej pracy przekazała kolejnym pokoleniom bibliotekarek pani Beacie Szczesiak,  Monice Rzepeckiej, aż do chwili obecnej gdzie bardzo ważną rolę bibliotekarki w lokalnym środowisku od roku 2008 pełni pani Elżbieta Różycka będąca także nauczycielką w Szkole Podstawowej w Borkach.

W roku 2010 tereny naszej Gminy, a w tym także miejscowość Borki dotknął okrutny kataklizm jakim jest powódź. Również Biblioteka ucierpiała wskutek tych strasznych okoliczności.

Jednak dzięki staraniom poczynionym przez Miejsko-Gminną Bibliotekę Publiczną w Gąbinie pozyskaliśmy środki z Fundacji Wolności min. dzięki którym udało nam się wyremontować lokal Biblioteki i uzupełnić księgozbiór, oddając na powrót do użytku mieszkańcom.

Wracając jednak do głównej Biblioteki jaką od roku 1975 stała się Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Gąbinie należy zaznaczyć, iż  na stanowisko Dyrektora instytucji powołano panią Czesławę Żerowską.

Ażeby  pozyskać czytelników, przybliżyć książkę i Bibliotekę środowisku, Biblioteka stosowała różne formy pracy z czytelnikiem indywidualnym i zbiorowym.                            

Jak wiemy mieszkańcy małych miejscowości i wsi pozbawieni byli w danym czasie możliwości wyboru imprez, toteż chętnie uczestniczyli w imprezach organizowanych przez Bibliotekę.

I tak, 11 września 1976 roku odbyło się w naszej instytucji pierwsze spotkanie autorskie z pisarzem Józefem Stomporem. Udział w nim wzięła młodzież szkolna oraz czytelnicy biblioteki. Spotkanie to odbyło się w Klubie Ruchu w Gąbinie, o czym świadczą wpisy w księdze pamiątkowej Biblioteki.

Takich spotkań przez te wszystkie lata Biblioteka zorganizowała jeszcze wiele, min.:

– z panem Henrykiem Gaworskim, red. naczelnym miesięcznika Barwy

(w marcu 1980 roku),

–  z panem Andrzejem Zaniewskim prozaikiem (również w 1980 roku),

–  z panią Ewą Nowacką- autorką książek dla młodzieży,

–  z panią Wandą Chotomską czy Joanną Papuzińską autorkami książek dla dzieci.

To tylko kilka nazwisk znanych i cenionych Polaków którzy przez te wszystkie lata odwiedzili Miejsko-Gminną Bibliotekę Publiczną i spotkali się z czytelnikami.

Odpowiednia organizacja sieci bibliotecznej na terenie miasta i gminy umożliwia korzystanie z księgozbioru zgromadzonego w bibliotekach oraz zaspokaja potrzeby czytelnicze.

Każdy poszukujący otrzymuje w Bibliotece materiały na interesujący go temat, a biblioteka poprzez stosowanie różnych form pracy kulturalno-oświatowej, popularyzując książkę stara się ułatwić czytelnikowi to zadanie.

Ponieważ dobrze dobrany księgozbiór to podstawa istnienia i funkcjonowania biblioteki, a zgromadzone zbiory wywierają wpływ na zaspokojenie potrzeb czytelniczych zarówno w mieście jak i na wsiach. Dlatego też  wśród wielu propozycji podawanych przez środki masowego przekazu, a szczególnie dziś w dobie Internetu książka nadal jest jednak atrakcyjną formą spędzania wolnego czasu, czy pogłębiania wiedzy oraz samokształcenia się. Toteż zainteresowanie literaturą piękną, a w ostatnich latach także literaturą popularno-naukową oraz innymi dokumentami  zgromadzonym i w bibliotece nie maleje.

To właśnie Biblioteki poprzez słowo drukowane pośredniczą między światem nauki, literatury i kultury, a czytelnikiem.                                                                                         

Dlatego też  Biblioteka realizując działalność kulturalno-oświatową organizując : spotkania autorskie , prelekcje, odczyty, pogadanki, lekcje biblioteczne, przygotowując gazetki i wystawki okolicznościowe, bierze czynny udział w życiu kulturalnym naszego miasta i gminy.

Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna od wielu lat wraz z dziećmi i młodzieżą ze szkół podstawowych i gimnazjów z terenu miasta i gminy Gąbin bierze udział w kolejnych edycjach konkursu recytatorskiego im. Janusza Korczaka „Pięknie być człowiekiem”.

Biblioteka przez szereg lat w ramach obchodów  Dni Gąbina organizuje kiermasze książki, które zawsze cieszą się dużym zainteresowaniem zarówno mieszkańców jak i gości.

Idąc z duchem czasu pamiętamy także, iż miesiąc maj  to szczególny czas dla bibliotek i bibliotekarzy. Wtedy to bowiem obchodzimy święto książki i bibliotek . I jak wiele Bibliotek w naszym kraju, również Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Gąbinie organizuje rok – rocznie „Dni otwarte –  Biblioteki”, kiedy to w szczególny sposób bibliotekarki starają się pokazać czytelnikowi jak ważną instytucją kultury jest biblioteka dla nas wszystkich. Natomiast wszyscy czytelnicy którzy, zalegają z oddaniem książek mogą je oddać w tym czasie bez dodatkowych konsekwencji.                                            

Dużą zasługę w przygotowaniu imprez czytelniczych, mają długoletni przyjaciele naszej Biblioteki, zwłaszcza nauczyciele ze szkół podstawowych i gimnazjów, przedszkoli z terenu miasta i gminy Gąbin, a także Zespołu Szkół im. St. Staszica w Gąbinie oraz osoby działające w Towarzystwie Miłośników Ziemi Gąbińskiej, Związku Piłsudczyków, OSP w Gąbinie czy Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury, liczni sponsorzy, a także wszyscy inni nasi wierni czytelnicy.

30 maja 1997 roku to data, która w kronice Biblioteki zapisała się w sposób szczególny, a mianowicie to dzień obchodów Jubileuszu 50 -lecia powstania Biblioteki.

Kolejne lata pracy i funkcjonowania Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej  niosą  za sobą wiele zmian.

29  grudnia 2005 roku to dzień w którym Rada Miasta i Gminy Gąbin uchwałą Nr. 253/2005 dokonuje zmiany formy organizacyjno-prawnej Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Gąbinie działającej dotychczas jako jednostka budżetowa i tworzy : samodzielną samorządową instytucję kultury, do zadań której należy:        

– rozwijanie i zaspokajanie potrzeb czytelniczych i informacyjnych,

– upowszechnianie wiedzy i nauki,

– rozwój kultury,

– pozyskiwanie i przygotowanie społeczeństwa do aktywnego uczestnictwa w kulturze, oraz współtworzenie ich wartości.

Dnia 2 stycznia 2006 roku Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Gąbinie z siedzibą przy ulicy Stary Rynek 14 została wpisana do Księgi Rejestrowej Instytucji Kultury w pozycji nr.1 Urzędu Miasta i Gminy Gąbin.                                             

Kolejna ważna data w funkcjonowaniu Biblioteki to 20 lipca 2007 roku kiedy to długoletni Dyrektor, Pani Czesława Żerowska przechodzi na emeryturę.

Od dnia 1 października 2007 roku do 30 lipca 2019 obowiązki Dyrektora  Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Gąbinie pełnił Pan Stanisław Guziak.

1 stycznia 2019 roku rozpoczęło się przenoszenie księgozbioru do nowego lokalu przy ul. Kościuszki 1. Biblioteka rozpoczęła oficjalnie prace w nowej siedzibie 10 czerwca 2019 roku.

Od 15 stycznia 2020 roku obowiązki dyrektora pełni dr Jarosław Domagała. 

W Miejsko-Gminnej Bibliotece Publicznej na dzień dzisiejszy pracują:

 – Ewa Lewandowska, Beata Szczesiak i Joanna Kopeć-Olejniczak w Miejsko-Gminnej Bibliotece Publicznej w Gąbinie.

Czytelnicy biblioteki obsługiwani są przez w pełni wykwalifikowaną kadrę pracowników, a przede wszystkim przez bibliotekę wyposażoną w sprzęt multimedialny, który pozwala nam bibliotekarkom odpowiadać na zapotrzebowanie naszych czytelników.

Na chwilę obecną Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna wraz z Filiami posiada w swoich zbiorach 52 881 książek przy zakupie których, bibliotekarki kierują się zapotrzebowaniem czytelników na literaturę piękną, literaturę dla dzieci i młodzieży, a szczególnie w ostatnich latach rozwiniętym zapotrzebowaniem na literaturę popularno-naukową.

Darmowy dostęp do Internetu przyciąga do naszej czytelni zarówno dzieci młodzież  jak i osoby dorosłe.


W czasach pełnych chaosu i zabiegania Biblioteka jest symbolem ładu wewnętrznego i spokoju.

Przewodniczy młodszym i starszym w wędrówkach po zapomnianych światach, zaginionych cywilizacjach i obcych krajach.

Dzięki bibliotece czytelnik ma możliwość przeżycia tego, czego się jeszcze nie przeżyło, doświadczenia tego, czego być może nigdy się nie doświadczy.